Demans hastası olan kişiler stresten ve travmatik olaylardan fazlasıyla etkilenebiliyor. Peki, sağlıklı kişilerde stres olgusunun demans gelişimini etkileyip etkileyemeyeceğine dair neler biliyoruz?
Stres her ne kadar her türlü değişikliğe verdiğimiz bir tepki olup, bir miktar varlığı koruyucu olsa da uzun vadeli, kronik stresin fiziksel ve psikolojik sağlığımızı olumsuz etkilediğini yapılan araştırmalardan biliyoruz.
Stres ve demans ilişkisini incelerken ilk olarak şunu belirtmek gerekir ki tek başına stres demans oluşmasına yol açmadığı gibi, stresin yokluğu da demansın hiç ortaya çıkmayacağı anlamına gelmiyor. Yani stres, demans oluşumunu etkileyen binlerce faktörden yalnızca birisi.
Stres demansı nasıl tetikleyebilir? Öncelikle kronik stres bağışıklık sistemimizi olumsuz yönde etkileyerek bizi demansa ve diğer hastalıklara yatkın hale getirebilir. Aynı zamanda kronik stres anksiyete ve depresyon gibi ruhsal bozulmalara sebebiyet verebilir ve bunlar da demans için birer risk faktörüdür.
2020 yılında yapılan bir çalışmaya göre Travma Sonrası Stres Bozukluğu deneyimleyen kişilerde demans riski artmaktadır. Ancak yine çalışmada her TSSB deneyimleyen kişinin illaki demans geliştirmeyeceği vurgulanmıştır.
Tüm bu sebeplerden dolayı uzun vadeli stresin demans için bir risk faktörü olduğunu söyleyebiliriz. Bu da eğer kronik bir stres deneyimliyorsak ya da duygudurum ve panik bozulmalarından muzdaripsek bununla ilgili bir profesyonel yardım almanın önemini ortaya koymaktadır. Bir profesyonel eşliğinde sağlıklı baş etme yolları geliştirmek bu risk faktörünü ortadan kaldırmaya ya da minimuma indirgemeye yardımcı olacaktır.
Kaynaklar:
– Günak et al., 2020. Post-traumatic stress disorder as a risk factor for dementia: systematic review and meta-analysis. Br J Psychiatry.
– Sussams et al., 2020. Psychological stress, cognitive decline and the development of dementia in amnestic mild cognitive impairment. Sci Rep.