Nöropsikologlar Sadece Nörolojik Hastalıklarla Mı Çalışır?
Klinik nöropsikologların yalnızca nörolog hekimler ve nörolojik hastalıklar ile ortak çalıştığı bir yanılgıdır. Klinik Nöropsikoloji, bilişsel bozulmanın olduğu her alanda çalışabilir. Bilişsel bozulmalar da sanılanın aksine yalnızca demans ya da diğer nörolojik hastalıklarda görülmezler, psikiyatrik hastalıklarda ya da fiziksel bazı problemlerde de görülebilirler.
Bunun en önemli örneği depresyon ve anksiyetedir. Depresyon ve anksiyete günümüzde çok yaygın görülen ve dikkat, bellek gibi bilişsel işlevleri ciddi anlamda etkileyebilen psikiyatrik durumlardır. Klinik nöropsikologlar bilişsel değerlendirme ile bozulmaların depresyon ya da anksiyete gibi psikiyatrik bir durumdan mı yoksa nörolojik bir durumdan mı kaynaklandığı konusu ile ilgili çıkarımlarda bulunabilirler. Ya da örneğin şizofreni ve diğer psikotik bozukluklarda görülen bilişsel fonksiyon bozulmaları ile rehabilitasyon uygulamaları yaparak kişilerin günlük hayat fonksiyonelliğini arttırmasına destek olabilirler.
Kısacası beyni ve bilişsel fonksiyonları etkileyen her durum klinik nöropsikolojinin çalışma alanıdır. 🧠
Nöropsikolojinin Alt Alanları
Nöropsikolojinin de kendi içerisinde alt alanları olduğunu ve nöropsikoloji üzerine uzmanlık yapan kişilerin bu alt alanlardan birinde uzmanlaştığını biliyor muydunuz? İşte bazı alt alanların açıklamaları:
Nöropsikoloji: Beyin ve davranış ilişkisini inceleyen psikolojinin alt alanıdır.
Klinik Nöropsikoloji: Nörolojik ya da psikiyatrik hastalıklar sebebi ile bozulan beyin işlevlerinin davranış ve işlevselliğe olan etkisini inceler. Bilişsel nöropsikolojiye kıyasla daha uygulama odaklıdır.
Bilişsel Nöropsikoloji: Bilişsel işlevlerin işleyişinin davranış ve işlevselliğe olan etkisini inceler, klinik nöropsikolojiye göre daha araştırma odaklıdır.
Adli Nöropsikoloji: Kişilerin suç ve şiddet davranışlarının altında yatan bir beyin işlevi problemi olup olmadığını inceler ve değerlendirir.
Çocuk Nöropsikolojisi: Çocuklarda sağlıklı veya bozulmuş beyin işlevlerinin davranış ve işlevselliğe olan etkilerini inceler. Bu alanda uzmanlaşan kişiler genelde daha çok nörogelişimsel hastalıklar üzerine uzmanlaşır.
Spor Nöropsikolojisi: Sporcularda beyin sağlığını korumak, beyin-davranış ilişkisini incelemek ve spor bağlamında ortaya çıkan travma ve bozulmaların etkilerini inceleyerek bunlar üzerine çalışmalar yürütmek başlıca çalışma alanlarıdır.