TPS, yani transkraniyal puls stimulasyon, ultrason dalgaları ile belirli beyin bölgelerini uyararak beyine fonksiyonel ve yapısal olarak katkı sağlamayı amaçlayan non-invaziv (yani kafatasının açılmasını, vücuda bir alet ile girilmesini gerektirmeyen) bir yöntemdir. Ultrason yöntemi ile yapılan çalışmalarda bu yöntemin çok nadir olarak yan etkiye sebep olduğu bunun da uyarıcı yoğunluğu çok yüksek seviyelere çıktığında oluştuğu gözlemlenmiştir.
TPS yönteminin nörolojik hastalıklar üzerinde etkili olup olmadığı son zamanlarda araştırılmaya başlanmıştır. 35 Alzheimer hastası ile yapılan bir araştırmada hasaların nöropsikolojik değerlendirme (CERAD Testi) skorları TPS uygulaması sonrası artış göstermiştir ve 3 ay sonra yapılan değerlendirmede bu artışın stabil kaldığı gözlemlenmiştir. 18 hasta ile yapılan bir başka çalışmada ise TPS sonrası bazı beyin bölgeleri arasında fonksiyonel bağlantılarda artış olduğu gözlemlenmiştir.
Yine 17 erken evre Alzheimer hastası ile yapılan başka bir çalışmada ise TPS uygulaması sonrasında nöropsikolojik değerlendirme skorlarında artış gözlemlenmiş ancak genel beyin yapısında bir değişiklik bulunamamıştır. Alzheimer ile ilişkilendirilen 10 farklı beyin bölgesinden 1 tanesinin (sol superior parietal lobul – mekansal oryantasyon ile ilgili, görsel ve elden gelen bilgileri alan beyin bölgesi) TPS uygulaması sonrası kortikal kalınlığının arttığı ve bunun da nöropsikolojik değerlendirme skorlarındaki artışın ile ilişkili olduğu bulunmuştur.
Ancak TPS hala oldukça yeni bir yöntemdir ve kesin bir sonuca varmak için daha çok hasta ile daha çok sayıda araştırma yapılması gerekmektedir. Buna ek olarak, bu çalışmalarda nöropsikolojik değerlendirme yaparken sadece bir tane testten yararlanılmıştır. Bu kapsamlı bir test olmasına karşın yine kesin bir sonuca varabilmek için bu yöntemin başka testlerdeki skorlarda da aynı oranda artışa sebep olup olmayacağı araştırılmalıdır. Son olarak, TPS hala Alzheimer hastalığının tedavisinde kullanılmak üzere onay almış bir yöntem değildir.
Referanslar:
- Rezayat, E., & Ghodrati Toostani, I. (2016). Review paper: A review on brain stimulation using low intensity focused ultrasound. Basic and Clinical Neuroscience Journal, 7(3). https://doi.org/10.15412/j.bcn.03070303
- Popescu, T., Pernet, C., & Beisteiner, R. (2021). Transcranial ultrasound pulse stimulation reduces cortical atrophy in alzheimer’s patients: A follow‐up study. Alzheimer’s & Dementia: Translational Research & Clinical Interventions, 7(1). https://doi.org/10.1002/trc2.12121
- Pasquinelli, C., Hanson, L. G., Siebner, H. R., Lee, H. J., & Thielscher, A. (2019). Safety of transcranial focused ultrasound stimulation: A systematic review of the state of knowledge from both human and animal studies. Brain Stimulation, 12(6), 1367–1380. https://doi.org/10.1016/j.brs.2019.07.024
- Beisteiner, R., Matt, E., Fan, C., Baldysiak, H., Schönfeld, M., Philippi Novak, T., Amini, A., Aslan, T., Reinecke, R., Lehrner, J., Weber, A., Reime, U., Goldenstedt, C., Marlinghaus, E., Hallett, M., & Lohse‐Busch, H. (2019). Transcranial pulse stimulation with ultrasound in alzheimer’s disease—a new navigated focal brain therapy. Advanced Science, 7(3), 1902583. https://doi.org/10.1002/advs.201902583