Demansta Nöropsikolojik Değerlendirmenin Önemi

Bazı medikal hastalıkların aksine demans tanısının tek bir kan değerine ya da tek bir test sonucuna bakılarak konulması mümkün değildir. Tanı için ayrıntılı bir değerlendirme süreci ve multidisipliner bir yaklaşım gereklidir. Bu kapsamlı değerlendirme nörolojik ve fiziksel bir doktor muayenesi, beyin görüntüleme yöntemleri, hastanın kendisinden ve yakınlarından alınan ayrıntılı öyküsü ve klinik nöropsikoloğun uyguladığı nöropsikolojik değerlendirme sürecini içerisinde barındırır.

Nöropsikolojik değerlendirme beyinde hangi bilişsel fonksiyonların, ne derece etkilendiğini anlayabilmek için kullanılır ve bu sayede ayırıcı tanıya yardımcı bir muayene görevi görür.

Özellikle erken dönem demansın nörolojik muayenede saptanması zor olabilirken nöropsikolojik değerlendirme bu zorluğu ortadan kaldırabilir. Demansın türünün tespit edilmesi ya da demans başlangıcı ile bilişsel bozulmalara yol açan psikiyatrik durumların birbirinden ayrılması gibi konularda diğer tanı gereçlerine göre çok daha etkilidir.

Nöropsikolojik değerlendirme bize hastaların güçlü ve zayıf yönleri hakkında bilgi verir. Bu bilgiler de bir sonraki aşama olan hastalığın seyrini tahmin etme ve tedavi planlamasında kullanılabilir.

Bunun dışında, nöropsikolojik değerlendirme prediktif (tahmin edici) bir rol de üstlenebilir; ileride bir nörolojik hastalığın ortaya çıkıp çıkmayacağı konusunda bir öngörüde bulunabilir. Örneğin, ailesinde Huntington hastalığı bulunan bir kişinin ilerde kendisinin de bu hastalığa yakalanabileceğine dair ilk ipucu, bilişsel durumundaki ancak çok ayrıntılı bir nöropsikolojik muayene ile yakalanabilecek bir değişiklik şeklinde kendini ortaya koyabilir.

Tam da bu sebeplerden nöropsikolojik değerlendirmenin tanıdaki rolü çok kıymetlidir.